ភ្នំពេញ៖កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៨ខែឧសភាឆ្នាំ២០២០កិច្ចប្រជុំអន្តរក្រសួង ដឹកនាំដោយ ឧបនាយក រដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងចូលរួមដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ រួមទាំងមន្ត្រីជំនាញ។បានធ្វើឡើង ដើម្បីរកវិធីឈានទៅដោះស្រាយបញ្ហាកកស្ទះសំណុំរឿងនៅតុលាការ និងភាពចង្អៀតណែន នៅក្នុងពន្ធនាគារ។
របាយការណ៍ បង្ហាញថា ក្នុងមួយឆ្នាំៗ មានសំណុំរឿងប្រមាណមួយម៉ឺនសំណុំរឿង បានកកស្ទះ នៅតាមសាលាដំបូងរាជធានីខេត្ត ហើយភាគច្រើន គឺជាសំណុំរឿងពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាគ្រឿង ញៀន។ ក្នុងនោះ មួយឆ្នាំ ក៏មានសំណុំរឿងជាង ១ម៉ឺនសំណុំរឿង បានជំនុំជម្រះនៅសាលាដំបូង រាជធានីខេត្ត ផងដែរ។ រីឯចំនួនអ្នកជាប់ពន្ធនាគារ នៅទូទាំងប្រទេស សរុបមានប្រមាណ ៣៨.០០០នាក់។
អង្គប្រជុំ បានកត់សម្គាល់ថា ការកកស្ទះសំណុំរឿងនៅតុលាការ និងការចង្អៀតណែនអ្នកទោស នៅក្នុងពន្ធនាគារនេះកើតឡើងដោយសារកំណើនសំណុំរឿងពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសគ្រឿងញៀន ដែលកើតមានក្នុងយុទ្ធនាការនៃការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់។ យុទ្ធនាការនេះ សមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបអ្នកពាក់ព័ន្ធបទល្មើសគ្រឿងញៀន បានជារៀងរាល់ថ្ងៃ និងមានចំនួនជនល្មើស កាន់តែច្រើនទៅៗ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ កិច្ចប្រជុំអន្តរក្រសួង បានឯកភាព គាំទ្រក្រសួងយុត្តិធម៌ បើកយុទ្ធនាការដោះ ស្រាយបញ្ហាកកស្ទះសំណុំរឿង និងការចង្អៀតណែននៅពន្ធនាគារក្រោមកិច្ចសហការជាមួយ ក្រសួងមហាផ្ទៃ។រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក កើត រិទ្ធ បានលើកឡើងថា ការដោះស្រាយបញ្ហាកកស្ទះសំណុំរឿង និងការចង្អៀតណែននៅពន្ធនាគារ គឺជាកិច្ចការអាទិភាព ដែលលោកបានតាំងចិត្តខ្ពស់ពេលឡើង កាន់តួនាទីជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ កាលពីដើមខែមេសា ឆ្នាំ២០២០។
កន្លងមកអង្គការសង្គមស៊ីវិលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ក៏ដូចជាអង្គការអន្តរជាតិខ្លះក៏បានលើកឡើងជាញឹក ញាប់ពីការកកស្ទះសំណុំរឿង និងភាពចង្អៀតណែន ក្នុងពន្ធនាគារ។ ក្នុងនោះអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស ក្នុងស្រុក ក៏ដូចជាអ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ បានតាមដាននិងផ្ដល់អនុសាសន៍ ជាច្រើន ដើម្បីរួមចំណែកដោះស្រាយបញ្ហានេះ។
រាជរដ្ឋាភិបាល តាមរយៈក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្នុងពេលកន្លងមកក៏បានសាងសង់បន្ថែមនូវមណ្ឌលអប់រំ កែប្រែ ក៏ដូចជាពង្រីកអគារពន្ធនាគារជាច្រើន នៅតាមរាជធានីខេត្ត ទូទាំងប្រទេស។រីឯក្រសួងយុត្តិធម៌ ក៏បានបង្កើតបន្ថែមបន្ទប់បើកសវនាការនៅតាមតុលាការសាលាដំបូងរាជធានី ខេត្ត។ ក្នុងនោះ ជាអនុសាសន៍របស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានប្រកាសឱ្យជួលបន្ទប់ សណ្ឋាគារ ដើម្បីកាត់ក្តី ដែលកកស្ទះនៅតាមតុលាការផងដែរ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ ក្រសួងយុត្តិធម៌ក៏បានដាក់ឱ្យដំណើរការតុលាការ សាលាឧទ្ធរណ៍ថ្នាក់តំបន់២នៅខេត្តបាត់ដំបង និងខេត្តត្បូងឃ្មុំ ខណៈដែលតុលាការសាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ នៅខេត្តព្រះសីហនុ ត្រូវបានពន្យារពេល ដោយសារតែអគារតុលាការសាងសង់ មិនទាន់រួច។កន្លងមក តុលាការសាលាឧទ្ធរណ៍ មានតែមួយប៉ុណ្ណោះ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ដូចតុលាការកំពូល ដែរ។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ ករណីកកស្ទះសំណុំរឿងនៅតុលាការ និងការចង្អៀតណែន នៅពន្ធនាគារ នឹងអាចបន្ធូរបន្ថយតាមយុទ្ធនាការរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌។ ក្នុងនោះ មួយផ្នែកក៏នឹងអាចដោះ ស្រាយបាន នៅពេលដែលមជ្ឈមណ្ឌលផ្តល់សេវាព្យាបាល ដោយស្ម័គ្រចិត្ត និងផ្អែកលើ សហគមន៍ ដែលមានទីតាំងនៅភូមិឬទ្ធី២ ឃុំកែវផុស ស្រុកស្ទឹងហាវ ខេត្តព្រះសីហនុសាងសង់ រួចរាល់។ មជ្ឈមណ្ឌល បានសាងសង់តាំងពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧ គ្រោងចំណាយថវិកាជាង ៦លានដុល្លារ។
ជាមួយគ្នានោះ រាជរដ្ឋាភិបាល តាមរយៈក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា ក៏គ្រោងនឹងសាងសង់មជ្ឈមណ្ឌលស្ដារយុវនីតិសម្បទា សម្រាប់ដាក់អនីតិជន ( អាយុក្រោម ១៨ឆ្នាំ ) ដែលជាជនល្មើសកំពុងជាប់ពន្ធនាគារ នៅទូទាំងប្រទេស ចំនួន ១.៨០៥ នាក់។ មជ្ឈមណ្ឌល ថ្មីនេះ ស្ថិតនៅលើផ្ទៃដីជាងប្រាំហិកតា ជាប់នឹងមជ្ឈមណ្ឌលថែទាំ និងស្តារនីតិសម្បទាជន វិបល្លាស ស្មារតី នៅស្រុកកណ្ដាលស្ទឹង ខេត្តកណ្តាល។
មួយវិញទៀត ជាដំណោះស្រាយចំពោះមុខ ករណីគ្រឿងញៀន តូចតាចដូចជាក្រុមយុវជនអ្នក ប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន ហើយត្រូវបានប៉ូលិស ដាក់បទចោទប្រកាន់ថា ជាអ្នកជួញដូរ និងចែក ចាយគ្រឿងញៀននោះ ក៏គួរតែមន្ត្រីអន្តរក្រសួង ដឹកនាំដោយក្រសួងយុត្តិធម៌ និងក្រសួងមហាផ្ទៃ ពិនិត្យសំណុំរឿងទាំងនោះ ហើយអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេ បាននៅក្រៅពន្ធនាគារ។
ជាវិធានការមួយទៀត ក្រសួងមហាផ្ទៃ ដែលគ្រប់គ្រងពន្ធនាគារ និងប៉ូលិស ក៏គួរតែណែនាំជា ពិសេស ដល់ប៉ូលិស ចាប់បង្ក្រាបគ្រឿងញៀន បើសិនជាក្រុមអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន ឬក៏ថ្នាំញៀនកញ្ចប់តូចៗ គួរតែយកអ្នកទាំងនោះ ទៅអប់រំណែនាំនៅតាមមណ្ឌលផ្តាច់គ្រឿង ញៀន ជាជាងបញ្ជូន ទៅតុលាការ ដែលចុងក្រោយត្រូវបញ្ជូនទៅឃុំនៅពន្ធនាគារ។
ជាការពិតបទល្មើស កើតឡើងសមត្ថកិច្ច ត្រូវបង្ក្រាបហើយ។ តែមហាជនក៏ឆ្ងល់ដែរ ក្នុងរឿង គ្រឿងញៀននេះ។ ប៉ូលិសចាប់មិនឈប់រៀងរាល់ថ្ងៃ។ តែហេតុអ្វី ក៏ករណីគ្រឿងញៀន នៅតែបន្តកើតឡើង? ហេតុអ្វីបានជាប៉ូលិសជំនាញរបស់យើង មិនស្រាវឱ្យដល់មេធំ ដែលជាអ្នកនាំចូល និងចែកចាយគ្រឿងញៀនទាំងនោះ?
វិធីសាស្ត្ររបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលកន្លងមក ក្នុងការបង្កើតឱ្យមានយន្តការដោះស្រាយ ជម្លោះក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការក៏អាចជួយដល់ការកកស្ទះសំណុំរឿងនិងការចង្អៀតណែននៅតាម ពន្ធនាគារផងដែរ។ អាជ្ញាធរភូមិឃុំសង្កាត់ នៅមូលដ្ឋាន ដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងការអនុវត្តដំណោះ ស្រាយជម្លោះ ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការនេះ។
រីឯភាគីជម្លោះក៏គួរតែអត់អោនយោគយល់គ្នា និងរស់នៅដោយមិនបៀតបៀនគ្នាទើបបានសុខ ទាំងអស់គ្នា ហើយក៏មិននាំបញ្ហាដល់អាជ្ញាធរសមត្ថកិច្ច ឈឺក្បាលនោះដែរ៕ម៉េងឆៃ