ភ្នំពេញ៖ កម្ពុជាបានកំពុងធ្វើជំរឿនសត្វត្មាតប្រចាំឆ្នាំ ២០២១ ដោយការប្រមូលទិន្ន័ន័យពី៤ទីតាំងផ្សេងគ្នានៅក្នុងភូមិភាគឦសាននៃប្រទេសកម្ពុជា។
នាពេលថ្មីៗក្នុងខែមិថុនាឆ្នាំ២០២១លោក នេត្រ ភក្ត្រារដ្ឋលេខាធិការនិងជាមន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានបានឱ្យដឹងថា៖ការធ្វើជំរឿននេះក្រោមកិច្ចសហការ រវាងក្រសួងបរិស្ថាននិងអង្គការដៃគូក្នុងកិច្ចការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ។ជំរឿនត្រូវបានបើកធ្វើឡើងនៅលើទីតាំងចំនួន៤កន្លែងនៅក្នុងតំបន់ ការពារធម្មជាតិក្នុងភូមិសាស្ត្រខេត្តព្រះវិហារ ខេត្តមណ្ឌលគិរី ខេត្តស្ទឹងត្រែង និងខេត្តរតនគិរីដែលជឿជាក់ថាមានវត្តមានសត្វត្មាតរស់នៅ។
លោកបានបន្តថា៖ នេះជាការអង្កេតតាមដានជីវៈចម្រុះនៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិនៅកម្ពុជា ដើម្បីដឹងថាតើនៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិមានវត្តមានសត្វព្រៃ ជីវៈចម្រុះអ្វីខ្លះដើម្បី ងាយស្រួលក្នុងការរៀបចំផែនការការពារនិងអភិរក្សឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់សំដៅ ថែរក្សាឱ្យបាននូវជីវៈចម្រុះដែលកម្ពុជាមាន។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា ដែលបានចូលរួមការជំរឿនដោយផ្ទាល់នៅ ក្នុងដែនជម្រកសត្វ ព្រៃឆែបថ្លែងឱ្យដឹងថា៖ ជំរឿនសត្វត្មាតនៅប្រទេសកម្ពុជាធ្វើឡើងដោយការប្រមូល ទិន្ន័ន័យពី៤ទីតាំងផ្សេងគ្នានៅក្នុងភូមិ ភាគឦសាននៃប្រទេសកម្ពុជា។ត្រូវបាន អនុវត្តនិងចូលរួមដោយក្រុមការងារសត្វត្មាតកម្ពុជា (CVWG) ដោយសហការ ជាមួយ ក្រសួងបរិស្ថាន ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ អង្គការជី វិតសត្វស្លាបអន្តរជាតិ (Birdlife International) អង្គការ WWF មជ្ឈមណ្ឌលអង្គរ ដើម្បីអភិរក្សជីវៈ ចម្រុះ (ACCB) និងអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃ (WCS) នៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារខេត្តស្ទឹងត្រែង និងខេត្តមណ្ឌលគិរី និងខេត្តក្រចេះ។
លោក នេត្រ ភក្ត្រាបានឱ្យដឹងបន្ថែមថា លទ្ធផលបឋមនៃការធ្វើជំរឿនសត្វត្មាត នៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃឆែបតែមួយកាលពីថ្ងៃទី៩ ខែមិថុនាឆ្នាំ២០២១នឹងត្រូវបូកសរុប ក្រោយបញ្ចប់នៅល្ងាចថ្ងៃទី៩ ខែមិថុនានេះ។ គួរកត់សម្គាល់ថានៅអាហារដ្ឋាន ត្មាតក្នុងភូមិដងផ្លិតក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃឆែបនៅពេលផ្តល់ចំណីប្រចាំខែកាលពី ថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១កន្លងទៅ អ្នកជំនាញបានរកឃើញវត្តមានសត្វត្មាតចំនួន ៦១ ក្បាល។ក្នុងនោះរួមមានត្មាតផេះ ចំនួន៤០ក្បាល ត្មាតភ្លើងចំនួន២ក្បាល និងត្មាតត្មាតត្នោតចំនួន១៩ក្បាល។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានថ្លែងថា៖ នៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារ ក្រសួងបរិស្ថាន បានសហការជាមួយអង្គការ WCS បានអនុវត្តសកម្មភាពអភិរក្ស នៅតាមតំបន់ការពារធម្មជាតិតាមរយៈការផ្តល់ចំណីបន្ថែមមួយខែ ២ដងដល់ សត្វត្មាត និងការពារសំបុកពងកូន អភិវឌ្ឍន៍នូវការយល់ដឹងស៊ីជម្រៅនៃកត្តា ប្រឈមដល់សត្វត្មាត នៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារ។
ចាប់ពីខែ មករា ដល់ខែ ឧសភា ឆ្នាំ២០២១ មាន ការរៀបចំការផ្តល់ចំណីបន្ថែមតាមរយៈការធ្វើ «អាហារដ្ឋានត្មាត» ចំនួន ១០ដងដើម្បីតាមដានចំនួនសត្វត្មាត។សត្វត្មាត ជាប្រភេទជិតផុតពូជ បំផុតនៅលើពិភពលោក តែនៅមានវត្តមាននៅកម្ពុជារួមមាន ត្មាតផេះ ត្មាត ភ្លើង និងត្មាតត្នោត ហើយសត្វត្មាតទាំងនោះមានវត្តមាននៅភូមិដងផ្លិតក្នុងដែន ជម្រកសត្វព្រៃឆែប។
គួរបញ្ជាក់ថាសត្វត្មាតមានវត្តមាននៅកម្ពុជាមានតែបីប្រភេទគឺ១,ត្មាតភ្លើង២,ត្មាតត្នោតនិង៣,ត្មាតផេះ។សត្វត្មាតជាប្រភេទជិតផុតពូជបំផុតពីផែនដី មានវត្តមាននៅខេត្តព្រះវិហារ ស្ទឹងត្រែង មណ្ឌលគិរី រតនគិរី និងក្រចេះ នៃប្រទេស កម្ពុជា។ ក្រសួងបរិស្ថានបានសហការជាមួយអង្គការអន្តរជាតិនានា ធ្វើជំរឿន សត្វត្មាតចំនួន៥ដងក្នុងមួយឆ្នាំ។
តាមលទ្ធផលជំរឿនសត្វត្មាតទូទាំងប្រទេស កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ចំនួនសត្វត្មាត ច្រើនបំផុតមានត្រឹម ១២៩ក្បាលប៉ុណ្ណោះក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ពួកវារស់នៅជាហ្វូង ហើយស៊ីសាកសពជាអាហារ។ សត្វត្មាតជាប្រភេទសត្វកម្រនិងកំពុងស្ថិតក្នុង ហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការបាត់ពូជនៅលើសកលលោក ខណៈចំនួន សត្វត្មាតនៅតែ បន្តមានការធ្លាក់ចុះជារៀងរាល់ឆ្នាំ និងក្នុងកម្រិតមួយគួរព្រួយបារម្ភទោះបីជា រាជរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈក្រសួងបរិស្ថានដោយ សហការជាមួយអង្គការ ដៃគូ នានាខិតខំប្រឹងប្រែងការពារនិងអភិរក្សក៏ដោយ។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានឱ្យដឹងថា៖ មូលហេតុដែលនាំឱ្យសត្វត្មាតនៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជាមានការធ្លាក់ចុះខ្លាំងដោយសារការគំរាមកំហែងខ្លាំងបំផុតពីការបំពុលរបស់មនុស្ស ការបាត់បង់ជម្រក ការខ្វះខាតចំណីអាហារ ការបរបាញ់តាមរយៈការដាក់ អន្ទាក់ និងការបំពុល។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានបន្តថា៖ប្រជាសហគមន៍នៅតាម តំបន់មួយចំនួនបាន ប្រើប្រាស់ថ្នាំពុលដាក់ទៅក្នុង ឬជុំវិញត្រពាំងដើម្បីចាប់សត្វ ស្លាប និងថនិកសត្វផ្សេងៗ ហើយការបំពុល នេះក៏ជាមូលហេតុចម្បងដែល បណ្ដាលឱ្យសត្វត្មាតស្លាប់ដែរដោយសារតែសត្វត្មាតទាំងនោះស៊ីសាលសពសត្វស្លាប់ដោយសារតែថ្នាំពុល។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថានបានឱ្យដឹងថា ក្នុងនាមក្រសួងបរិស្ថានសូមបាន អំពាវនាវដល់ប្រជា ពលរដ្ឋទាំងអស់ចូលរួមអភិរក្ស និងការពារសត្វត្មាតដោយ បញ្ឈប់សកម្មភាពបរបាញ់ ឬការជួញដូរសត្វព្រៃ។
លោករដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថានបានថ្លែងថា៖ សត្វត្មាតជាសត្វស្លូត និង ជាអ្នកដែល សម្អាតបរិស្ថានដោយស៊ីគម្រង់សាកសពសត្វផ្សេងទៀតជាអាហារ ហើយការពារនិងអភិរក្សសត្វត្មាតបានគង់វង្ស វាជាការថែរក្សាមរតកធម្មជាតិដ៏មាន តម្លៃមហាសាលសម្រាប់កម្ពុជានិងពិភពលោកទាំងមូលជាតម្លៃសម្រាប់ការ អភិរក្សជីវៈចម្រុះ និងការទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរស ម្រាប់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ បង្កើតមុខរបរ ផ្តល់ចំណូលជូនប្រជាពលរដ្ឋ៕ដោយ៖ដេប៉ូ
